قلب عضو حیاتی بدن است که در دوره‌ی جنینی در رحم مادر بین هفته دوم تا دهم تشکیل می‌شود. بیشتر بیماری‌های قلبی که از بدو تولد وجود دارند اعم از اینکه در زمان تولد یا سال‌های بعد علائم آنها بروز کند، ناشی از نقص تکاملی در ساختمان قلب می‌باشد. بیماری‌های مادرزادی قلب ناهنجاری‌ها و نقص‌های ساختمانی یا عملکردی‌ای هستند که در ساختار قلب هنگام تکامل جنین، بیشتر از ماه اول حاملگی ایجاد می‌شود. این نقص ممکن است یک نقص ساده در دیواره‌ی بین دهلیزها تا نقص‌های همزمان متعدد در یک بیمار باشد. علل ایجاد بیماری‌های قلبی مادرزادی علل متعددی می‌تواند باشد از جمله علل ژنتیکی-محیطی یا محیطی-ژنتیکی. به طور کلی در بیماری‌های مادرزادی قلبی عواملی چون کوچک بودن جنین به نسبت سن حاملگی، ناهنجاری‌های کروموزومی، دیابت مادری، عفونت‌های حاملگی، فشار خون بالا، اختلالات تیروئید مادر، صرع و مصرف داروهای ضد تشنج، تابش اشعه ایکس به مادر در 10 هفته‌ی اول بارداری، سیگار و مصرف الکل، سابقه‌ی سقط‌‌های مکرر، نازایی مادر پیش از بارداری و وجود بیماری‌های مادرزادی قلبی در خانواده می‌تواند تاثیرگذار باشد. انواع بیماری‌های مادرزادی قلب به طور کلی بیماری‌های مادرزادی قلب به چند دسته تقسیم می‌شود. 1) بیماری‌هایی که در آنها به دلیل ارتباط بین بطنی یا باز بودن کانال شریانی یا باز بودن دیواره‌ی دهلیزی، جریان خون ریوی افزایش می‌یابد. در این نوع بیماری‌ها برحسب نوع و شدت بیماری که یکی از آنها اندازه‌ی سوراخ‌ها می‌تواند باشد مشکلات بالینی آن می‌تواند به صورت نارسایی قلب، عدم وزن‌گیری مناسب، عفونت‌های مکرر تنفسی، و یا به صورت صدای غیرطبیعی قلب باشد. 2) بیماری‌هایی که در آنها کبودی علامت عمده می‌باشد. در این گروه از بیماری‌ها جریان خون ریوی کاهش می‌یابد که شایع‌ترین آن تترالوژی فالوت می‌باشد که این بیماری شامل تنگی شریان ریوی و سوراخ بین دو بطن و دهلیزی می‌باشد. البته بیماری‌های متعددی در این گروه جای دارند که تترالوژی از همه شایع‌تر است. 3) بیماری‌های دریچه‌ای قلب که در آن یکی از دریچه‌های قلب مثل آئورت یا شریان ریوی تنگ می‌باشد و نیز دریچه‌ی میترال نیز می‌تواند به‌طور مادرزادی مبتلا باشد. 4) بیماری‌های مادرزادی قلبی پیچیده یا کمپلکس می‌باشد که در قلب چندین اختلال به طور همزمان وجود دارد. راه‌های نسبی پیشگیری بیماری‌های قلبی مادرزادی شامل احتراز از ازدواج‌های فامیلی چرا که ژن‌های معیوب قدرت نگیرند و فعال نشوند و همچنین دختران قبل از ازدواج علیه بیماری سرخجه واکسینه شوند زیرا که سرخجه بیماری‌ای است که می‌تواند 35 درصد از نوزادانی که مادرانشان واکسینه نشده‌اند را به بیماری قلبی مبتلا کند. مادران مبتلا به بیماری دیابت هنگام بارداری بایستی تحت نظر پزشک باشند و به خصوص مادران در سه ماه اول بارداری مراقبت زیادی از خود داشته باشند چون قلب نوزاد طی این مدت در حال شکل‌گیری است. از مصرف داروهای غیرضروری در سه ماه اول اجتناب ورزند و چنانچه مجبور به مصرف هستند با پزشک مشورت نمایند. داروهای آرامبخش، خواب‌آور، ضدافسردگی بر روی جنین اثر مضر دارد و می‌تواند باعث اختلال و بیماری‌های قلب شود. با رعایت توصیه‌هایی چون بررسی و درمان فشار خون بالا، دیابت، صرع، عفونت‌های مزمن و حاد، حذف سیگار، کافئین، مشروبات الکلی، دور بودن از استرس. مصرف روزانه مولتی‌ویتامین و اسید فولیک از یک ماه قبل از بارداری می‌تواند سبب کاهش بیماری مادرزادی شود. ابتلا یا عدم ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها در سه ماهه‌ی اول بارداری با آزمایش مایع امنیوتیک قابل تشخیص است. سونوگرافی از جنین در دوران بارداری امروزه می‌تواند به تشخیص‌های قاطعی در دوران بارداری برسد. به همین جهت، از ماه چهارم بارداری اکوی قلب جنین به تشخیص بسیاری از بیماری‌های مادرزادی قلب کمک خواهد کرد. توصیه آخر به مادران این است که پس از وضع حمل نوزادان توسط پزشکان متخصص قلب اطفال مورد بررسی و مطالعه قرار بگیرند تا چنانچه بیماری‌ای وجود داشته باشد بدون از دست دادن وقت به درمان آن پرداخته شود زیرا زمان می‌تواند تاثیر نامطلوبی بر ریه‌ی این بیماران داشته باشد.